An toàn là ưu tiên hàng đầu trong bất kỳ tòa nhà nào, và đầu báo cháy nhiệt cố định đóng một vai trò quan trọng trong việc bảo vệ tài sản và mạng sống. Bài viết này của VNPT iAlert cung cấp một cái nhìn tổng quan về cách thức hoạt động của đầu báo cháy nhiệt cố định, giúp bạn hiểu rõ hơn về lợi ích và tầm quan trọng của việc lắp đặt chúng trong mọi cơ sở.
Đầu báo nhiệt cố định là gì?
Đầu báo nhiệt cố định là một loại đầu báo báo cháy tự động được thiết kế để phát hiện và cảnh báo khi nhiệt độ trong một khu vực vượt qua ngưỡng cài đặt trước. Loại cảm biến này hoạt động dựa trên nguyên tắc phát hiện sự tăng đột ngột và cố định của nhiệt độ, mà không phụ thuộc vào tốc độ tăng nhiệt.
Cấu tạo đầu báo cháy nhiệt cố định
Đầu báo cháy nhiệt cố định là một loại thiết bị phát hiện cháy dựa trên nguyên lý đo đạc nhiệt độ môi trường xung quanh. Cấu tạo chính của đầu báo cháy nhiệt cố định bao gồm các thành phần sau:
Vỏ chứa:
- Thường được làm từ vật liệu nhựa hoặc kim loại chịu nhiệt tốt để chống chịu với nhiệt độ cao khi có đám cháy.
- Có các lỗ thoáng khí cho phép không khí lưu thông, truyền nhiệt vào bên trong.
Cảm biến nhiệt:
- Là linh kiện chính để phát hiện sự thay đổi nhiệt độ.
- Loại phổ biến là cảm biến nhiệt điện trở (thermistor) hoặc cầu đo nhiệt (thermocouple).
Mạch điều khiển:
- Bao gồm vi điều khiển và mạch điện tử để xử lý tín hiệu từ cảm biến nhiệt.
- Có chức năng so sánh nhiệt độ với ngưỡng cài đặt và kích hoạt cảnh báo khi vượt ngưỡng.
Cảnh báo âm thanh và ánh sáng:
- Loa hoặc buzzer để phát ra âm thanh cảnh báo liên tục khi phát hiện cháy.
- Đèn LED nhấp nháy để cảnh báo bằng tín hiệu ánh sáng, hữu ích cho người khiếm thính.
Nút kiểm tra:
- Cho phép kiểm tra hoạt động của đầu báo bằng cách bấm nút.
- Khi bấm nút, đèn LED và âm thanh cảnh báo sẽ kích hoạt để xác nhận thiết bị hoạt động bình thường.
Nguồn điện:
- Có thể là nguồn điện lưới AC hoặc pin (thường là pin 9V hoặc pin lithium).
- Một số mẫu có cả nguồn điện lưới và pin dự phòng.
Khung gắn: Để lắp đặt đầu báo lên trần hoặc tường một cách chắc chắn và an toàn.
Kết nối truyền tín hiệu (tùy chọn): Một số mẫu đầu báo cháy chống nổ có khả năng kết nối dây hoặc không dây để truyền tín hiệu cảnh báo đến các thiết bị khác trong hệ thống phòng cháy chữa cháy.
Cấu tạo này giúp đầu báo cháy chống nổ có thể phát hiện sự gia tăng nhiệt độ đột ngột do đám cháy và kích hoạt cảnh báo kịp thời, giúp cảnh báo sớm cho người dân và lực lượng cứu hỏa.
Các loại đầu báo cháy nhiệt cố định
Các loại đầu báo cháy nhiệt cố định phổ biến trên thị trường.
Đầu báo nhiệt cố định cơ điện
- Đây là loại đầu báo nhiệt truyền thống, sử dụng các thành phần cơ khí để phát hiện nhiệt.
- Bao gồm một lò xo hoặc thanh kim loại dẫn nhiệt được thiết kế để biến dạng hoặc dịch chuyển khi nhiệt độ tăng lên đến một ngưỡng nhất định.
- Chuyển động cơ học này sẽ đóng mạch điện hoặc đóng một công tắc để kích hoạt cảnh báo.
- Ưu điểm là đơn giản, tin cậy, không cần nguồn điện để hoạt động.
- Nhược điểm là ngưỡng nhiệt cố định, không linh hoạt điều chỉnh và không thể tự kiểm tra.
Đầu báo nhiệt sử dụng chất nóng chảy eutectic
- Loại đầu báo chống cháy nổ hiện đại này sử dụng chất nóng chảy eutectic (hỗn hợp đặc biệt của các kim loại có điểm nóng chảy cố định).
- Chất eutectic được đóng gói trong một ống nhỏ bên trong đầu báo.
- Khi nhiệt độ vượt quá ngưỡng nhất định, chất eutectic sẽ nóng chảy, làm thay đổi trạng thái và đặc tính của mạch điện, kích hoạt cảnh báo.
- Ưu điểm là ngưỡng nhiệt chính xác, có thể lựa chọn nhiệt độ kích hoạt khác nhau bằng cách thay đổi thành phần chất eutectic.
- Nhược điểm là không thể tái sử dụng sau khi chất eutectic đã nóng chảy, cần thay thế đầu báo mới.
Đầu báo nhiệt cố định kiểu dây
- Đây là loại đầu báo nhiệt cố định đặc biệt, sử dụng dây dẫn nhiệt làm cảm biến.
- Bao gồm một sợi dây đặc biệt chịu nhiệt cao được kéo dài trên một khu vực rộng lớn cần giám sát.
- Dây dẫn nhiệt được bọc bằng một lớp vật liệu đặc biệt có điểm nóng chảy ở nhiệt độ xác định.
- Khi có đám cháy, nhiệt độ môi trường tăng lên làm nóng chảy lớp vật liệu bọc, khiến dây dẫn nhiệt bị đứt, từ đó kích hoạt cảnh báo.
- Loại này thích hợp cho giám sát nhiệt độ trên diện tích rộng lớn như nhà xưởng, kho hàng.
- Ưu điểm là độ phủ rộng, dễ lắp đặt, nhưng khó xác định chính xác vị trí đám cháy.
Đầu báo cố định điện tử
- Đây là loại đầu báo nhiệt hiện đại, sử dụng cảm biến điện tử để phát hiện nhiệt độ.
- Thường sử dụng cảm biến nhiệt điện trở (thermistor) hoặc cầu đo nhiệt (thermocouple) kết nối vớimạch điện tử.
- Cảm biến điện tử đo đạc liên tục nhiệt độ môi trường và chuyển đổi thành tín hiệu điện.
- Mạch điều khiển xử lý tín hiệu này và so sánh với ngưỡng nhiệt độ đã cài đặt.
- Khi vượt ngưỡng, mạch sẽ kích hoạt các tín hiệu cảnh báo âm thanh và ánh sáng.
- Ưu điểm là linh hoạt điều chỉnh ngưỡng nhiệt, có khả năng tự kiểm tra và kết nối không dây.
- Tuy nhiên, chi phí cao hơn so với các loại cố định cơ học hoặc hóa học.
>>Xem thêm: So sánh các loại đầu báo nhiệt PCCC
Nguyên lý hoạt động của đầu báo cháy nhiệt
Đầu báo cháy nhiệt hoạt động dựa trên nguyên lý phát hiện sự gia tăng đột ngột của nhiệt độ trong môi trường xung quanh, điều này chỉ ra sự có mặt của một đám cháy. Dưới đây là diễn giải chi tiết nguyên lý hoạt động của các loại đầu báo nhiệt khác nhau:
Đầu báo nhiệt cố định cơ điện:
- Sử dụng các thành phần cơ khí như lò xo, thanh kim loại có hệ số giãn nở nhiệt cao.
- Khi nhiệt độ tăng lên đến ngưỡng cài đặt, các bộ phận cơ khí sẽ biến dạng hoặc dịch chuyển.
- Chuyển động cơ học này sẽ đóng mạch điện hoặc đóng công tắc để kích hoạt cảnh báo.
Đầu báo nhiệt sử dụng chất nóng chảy eutectic:
- Chất nóng chảy eutectic là hỗn hợp đặc biệt của các kim loại có điểm nóng chảy cố định.
- Khi nhiệt độ vượt quá ngưỡng, chất eutectic sẽ chuyển từ rắn sang lỏng.
- Sự biến đổi trạng thái này làm thay đổi đặc tính điện của mạch, từ đó kích hoạt cảnh báo.
Đầu báo nhiệt cố định kiểu dây:
- Sử dụng sợi dây dẫn nhiệt được bọc bằng lớp vật liệu có điểm nóng chảy xác định.
- Khi nhiệt độ vượt ngưỡng, lớp vật liệu bọc sẽ nóng chảy, khiến dây dẫn bị đứt mạch.
- Sự đứt mạch của dây dẫn sẽ kích hoạt tín hiệu cảnh báo.
Đầu báo nhiệt điện tử:
- Sử dụng cảm biến nhiệt điện tử như thermistor hoặc cầu đo nhiệt (thermocouple).
- Cảm biến đo đạc liên tục nhiệt độ môi trường và chuyển đổi thành tín hiệu điện.
- Mạch điều khiển so sánh tín hiệu này với ngưỡng nhiệt độ đã cài đặt.
- Khi vượt ngưỡng, mạch sẽ kích hoạt các tín hiệu cảnh báo âm thanh và ánh sáng.
Tất cả các loại đầu báo nhiệt cố định đều hoạt động trên cùng nguyên lý cơ bản là phát hiện sự gia tăng đột ngột của nhiệt độ, điều này là dấu hiệu của đám cháy. Tuy nhiên, mỗi loại sử dụng các cơ chế và công nghệ khác nhau để phát hiện và truyền tín hiệu cảnh báo.
Việc lựa chọn loại đầu báo nhiệt phù hợp phụ thuộc vào điều kiện môi trường, yêu cầu ứng dụng, độ tin cậy và chi phí. Đầu báo nhiệt thường được sử dụng kết hợp với các loại đầu báo khác như đầu báo khói để tăng hiệu quả phát hiện cháy.
>>Xem thêm: Cách lắp đặt đầu báo nhiệt đúng tiêu chuẩn kỹ thuật
Kết luận
Đầu báo cháy nhiệt cố định đóng một vai trò thiết yếu trong việc bảo vệ cơ sở và người dân khỏi hỏa hoạn. Chọn lựa và bảo trì đúng cách sẽ giúp tăng cường độ tin cậy và hiệu quả của hệ thống báo cháy. Hy vọng thông tin trong bài viết này của VNPT iAlert đã giúp bạn hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của thiết bị này và cách nó có thể giúp bảo vệ an toàn cho bạn và tài sản của bạn.
