Hệ thống tiêu chuẩn an toàn cháy nổ là gì? Đó là tậ hợp các tiêu chuẩn phòng cháy chữa cháy, các quy định về thiết kế, thi công, sử dụng và quản lý nhà, công trình xây dựng nhằm đảm bảo an toàn phòng cháy chữa cháy. Việc tuân thủ các tiêu chuẩn này là vô cùng quan trọng để phòng ngừa và hạn chế tối đa nguy cơ cháy nổ. Bài viết này của VNPT iAlert sẽ giúp cho bạn tổng hợp các tiêu chuẩn Việt Nam về an toàn phòng chống cháy nổ đầy đủ nhất.
An toàn cháy nổ là gì?
An toàn cháy nổ liên quan đến quy định về an toàn phòng chống cháy nổ trong việc áp dụng các biện pháp, chuẩn mực và quy trình để ngăn ngừa, kiểm soát, hạn chế rủi ro cháy nổ trong các môi trường khác nhau, từ nhà ở, nơi làm việc cho đến các cơ sở công nghiệp.
Điều này bao gồm quy định an toàn cháy nổ từ việc phòng ngừa nguy cơ phát sinh cháy nổ thông qua việc kiểm soát các nguồn gây cháy (như điện, hóa chất, và nhiệt) cũng như đảm bảo rằng các biện pháp an toàn: hệ thống báo cháy, bình chữa cháy và đường thoát hiểm,… đều được thiết kế và bảo trì đúng cách.
Ngoài ra, an toàn cháy nổ và tiêu chuẩn phòng cháy chữa cháy cũng nhấn mạnh việc huấn luyện cơ bản cho mọi người về cách phản ứng khi có cháy xảy ra để giảm thiểu thiệt hại về người và tài sản.
>> Xem thêm: Những nguyên nhân gây ra cháy nổ
Tổng hợp các tiêu chuẩn Việt Nam về an toàn cháy nổ
Tổng hợp các tiêu chuẩn phòng cháy chữa cháy Việt Nam về an toàn cháy nổ.
| Mã số | Nội dung tiêu chuẩn |
| TCVN 2622-1995 | Phòng cháy, chống cháy cho nhà và công trình – Yêu cầu thiết kế. |
| TCVN 3254-1989 | An toàn cháy – Yêu cầu chung |
| TCVN 3255-1986 | An toàn nổ – Yêu cầu chung |
| TCVN 3991-85 | Tiêu chuẩn phòng cháy trong thiết kế xây dựng. Thuật ngữ – Định nghĩa |
| TCVN 4879-1989 | Phòng cháy – Dấu hiệu an toàn |
| TCVN 5279-90 | Bụi cháy – An toàn cháy nổ – Yêu cầu chung |
| TCVN 5738-1993 | Hệ thống báo cháy – Yêu cầu kỹ thuật |
| TCVN 6161-1996 | Phòng cháy chữa cháy – chợ và trung tâm thương mại- Yêu cầu thiết kế |
| TCXD 215-1998 | Phòng cháy chữa cháy – Từ vựng – Phát hiện cháy và báo động cháy |
| TCXD 217-1998 | Phòng cháy chữa cháy – Từ vựng – Thuật ngữ chuyên dụng cho phòng cháy chữa cháy, cứu nạn và xử lý vật liệu nguy hiểm |
| TCVN 3890-84 | Phương tiện và thiết bị chữa cháy Bố trí, bảo quản , kiểm tra , bảo dưỡng |
| TCVN 4878-1989 | Phân loại cháy |
| TCVN 5040-1990 | Thiết bị phòng cháy và chữa cháy – Ký hiệu hình vẽ dựng trên sơ đồ phòng cháy – Yêu cầu kĩ thuật |
| TCVN 5303-1990 | An toàn cháy – Thuật ngữ và định nghĩa |
| TCVN 6161 – 1996 | Phòng cháy chữa cháy – Nhà cao tầng – Yêu cầu thiết kế |
| TCVN 6379-1998 | Thiết bị chữa cháy – Trụ nước chữa cháy -Yêu cầu kĩ thuật |
| TCXD 216-1998 | Phòng cháy chữa cháy – Từ vựng – Thiết bị chữa cháy |
| TCXD 218-1998 | Hệ thống phát hiện cháy và báo động cháy – Quy định chung |
Trên đây là các tiêu chuẩn phòng cháy chữa cháy, an toàn phòng chống cháy nổ tại Việt Nam. Các cá nhân, doanh nghiệp cần nghiêm túc tuân thủ để có thể đảm bảo an toàn cho tính mạng và tài sản.
>>Xem thêm: An toàn cháy nổ trong phòng thí nghiệm
Kỹ thuật an toàn phòng chống cháy nổ
Kỹ thuật an toàn phòng chống cháy nổ dựa trên hai nguyên lý cơ bản: ngăn ngừa sự hình thành ba yếu tố gây cháy (chất cháy, chất oxy hóa và nhiệt nguồn) gặp nhau và hạn chế tốc độ lan truyền cũng như dập tắt đám cháy nhanh chóng.
Đầu tiên, nếu tách rời ba yếu tố gây cháy khỏi nhau thì sẽ không xảy ra cháy nổ. Để đạt được điều này, có thể áp dụng các biện pháp về an toàn cháy – yêu cầu chung như:
- Giới hạn khối lượng chất cháy hoặc chất oxy hóa tồn trữ đến mức tối thiểu.
- Tách biệt kho chứa chất cháy và chất oxy hóa bằng các vật cản ngăn không cho chúng tiếp xúc trước khi tham gia quá trình sản xuất.
- Sử dụng vật liệu không cháy để xây dựng kho, bể chứa và tạo vành đai phòng cháy xung quanh.
- Đặt các thiết bị, công đoạn dễ cháy nổ tách biệt hoặc ngoài trời thoáng khí.
- Loại bỏ mọi nguy cơ phát sinh nguồn nhiệt, tia lửa tại nơi chứa chất dễ cháy nổ.
Thứ hai, khi cháy nổ xảy ra cần kiểm soát tốc độ lan truyền và dập tắt đám cháy càng nhanh càng tốt bằng các giải pháp:
- Trang bị đầy đủ phương tiện chữa cháy như bình bọt, bột khô, nước,…
- Huấn luyện kỹ năng sử dụng phương tiện và phương án chữa cháy.
- Thiết kế công nghệ tự động hóa giảm sự can thiệp trực tiếp của con người.
- Sử dụng chất phụ gia trơ, chất ức chế làm giảm khả năng cháy nổ.
- Đảm bảo làm kín thiết bị để hạn chế thoát hơi, khí cháy ra ngoài.
Bằng cách vận dụng đồng bộ hai nguyên lý và các biện pháp trên, sẽ kiểm soát được hiệu quả nguy cơ cháy nổ trong quá trình sản xuất, kinh doanh.
>> Xem thêm: An toàn cháy nổ trong nhà máy
Trách nhiệm của người dân trong đảm bảo an toàn cháy nổ
Trách nhiệm của người dân và cơ quan chức năng trong đảm bảo an toàn cháy nổ bao gồm.
Trách nhiệm của cơ quan chức năng
Các cơ quan chức năng có nhiệm vụ và trách nhiệm lớn trong việc đảm bảo an toàn tiêu chuẩn phòng cháy chữa cháy:
- Xây dựng và hoàn thiện hệ thống văn bản pháp luật, quy chuẩn, tiêu chuẩn về phòng cháy chữa cháy (PCCC) phù hợp với tình hình thực tế và theo đúng các cam kết quốc tế.
- Ban hành các chính sách, hướng dẫn và đầu tư kinh phí phục vụ công tác PCCC từ ngân sách nhà nước.
- Tổ chức bộ máy lực lượng PCCC chuyên nghiệp, huấn luyện, đào tạo và trang bị đầy đủ phương tiện, trang thiết bị PCCC hiện đại.
- Chủ trì xây dựng và tổ chức triển khai các phương án PCCC ở cấp quốc gia, vùng, địa phương và cho các cơ sở có nguy hiểm về cháy nổ cao.
- Thực hiện công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát việc tuân thủ các quy định PCCC tại các cơ sở, khu dân cư, xử lý nghiêm các vi phạm.
- Phối hợp với các ban ngành, đoàn thể triển khai các hoạt động tuyên truyền nâng cao nhận thức cộng đồng về PCCC.
- Thống kê, dự báo, phân tích các nguyên nhân gây cháy nổ để có giải pháp phòng ngừa hiệu quả.
- Hợp tác quốc tế, chia sẻ thông tin, học hỏi kinh nghiệm về công tác PCCC trên thế giới.
Trách nhiệm của người dân
Mỗi công dân đều có trách nhiệm trong việc đảm bảo an toàn PCCC tại gia đình, nơi công cộng:
- Chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật về PCCC, không vi phạm các hành vi bị nghiêm cấm.
- Chủ động trang bị kiến thức về nguyên nhân, nguy cơ cháy nổ và các biện pháp PCCC sơ bộ như sử dụng bình chữa cháy, các vật dụng dập lửa…
- Tích cực tham gia các lớp tập huấn kỹ năng PCCC, hoạt động phổ biến kiến thức PCCC tại địa phương.
- Giám sát, phát hiện và báo cáo kịp thời với cơ quan chức năng về các vi phạm, nguy cơ gây cháy nổ tại khu dân cư, cơ sở.
- Chủ động trang bị các phương tiện chữa cháy tại gia đình như bình xịt, thùng đựng cát, xẻng… đáp ứng tiêu chuẩn phòng cháy chữa cháy để có thể ứng phó đám cháy nhỏ.
- Khi có tình huống khẩn cấp, phải bình tĩnh, triệu tập lực lượng PCCC, hướng dẫn mọi người ra khỏi đám cháy và hỗ trợ công tác chữa cháy.
- Tham gia lực lượng phòng cháy cộng đồng, hỗ trợ lực lượng chuyên nghiệp khi được yêu cầu.
- Sự phối hợp chặt chẽ giữa trách nhiệm của cơ quan nhà nước và ý thức của người dân sẽ góp phần đảm bảo an toàn PCCC, hạn chế thiệt hại về người và tài sản.
>> Xem thêm: Tổng hợp biện pháp phòng cháy chữa cháy cho các cơ sở
Vai trò của công nghệ trong việc nâng cao an toàn cháy nổ
Việc ứng dụng công nghệ vào nâng cao an toàn cháy nổ.
Vai trò của công nghệ
Công nghệ đóng vai trò trung tâm trong việc nâng cao hiệu quả của các biện pháp an toàn cháy nổ. Sự tiến bộ trong công nghệ không chỉ giúp phát hiện và cảnh báo sớm về nguy cơ cháy nổ, đảm bảo tuân thủ tiêu chuẩn phòng cháy chữa cháy mà còn tăng cường khả năng phản ứng và quản lý tình huống khi sự cố xảy ra
- Hệ thống phát hiện cháy và báo động tự động: Các công nghệ mới như cảm biến nhiệt và khói tiên tiến có thể phát hiện cháy nhanh chóng và chính xác hơn. Hệ thống báo động thông minh không chỉ cảnh báo cho những người trong tòa nhà mà còn tự động thông báo cho dịch vụ cứu hỏa và cấp cứu.
- Công nghệ phòng cháy chữa cháy tự động: Hệ thống phun nước tự động (sprinklers) và hệ thống chữa cháy bằng khí là ví dụ. Các hệ thống này có thể được kích hoạt tự động ngay khi có dấu hiệu của lửa, giúp dập tắt đám cháy ngay từ giai đoạn đầu, trước khi chúng lan rộng.
- Robot và drone trong chữa cháy: Robot và drone có thể được sử dụng để tiếp cận những khu vực nguy hiểm mà con người khó có thể vào được. Chúng cung cấp hình ảnh và dữ liệu quan trọng về tình trạng đám cháy và giúp đưa ra các quyết định chữa cháy hiệu quả.
- Hệ thống giám sát và điều khiển từ xa: Công nghệ IoT (Internet of Things) cho phép giám sát và điều khiển các thiết bị an toàn từ xa, như kiểm tra tình trạng của hệ thống báo cháy hoặc hệ thống phun nước tự động qua mạng internet, giúp nhận biết sự cố và duy trì các hệ thống an toàn một cách hiệu quả.
Công nghệ đã và đang trở thành một phần không thể thiếu trong chiến lược đảm bảo an toàn cháy nổ, không chỉ tăng cường khả năng phòng ngừa mà còn cải thiện khả năng ứng phó với các tình huống khẩn cấp, đảm bảo an toàn cho người dân và tài sản.
Ứng dụng công nghệ trong an toàn cháy nổ
Ứng dụng công nghệ trong an toàn cháy nổ ngày càng đóng một vai trò quan trọng, giúp tăng cường khả năng giám sát, phát hiện và phản ứng trước những sự cố cháy nổ. Một trong những công nghệ nổi bật trong lĩnh vực này là ứng dụng vào các thiết bị truyền tin cảnh báo sự cố cháy nổ như một giải pháp giúp cảnh báo cháy sớm.
Thiết bị truyền tin cảnh báo được kết nối mạng, có khả năng gửi thông tin cảnh báo trực tiếp. Khi nhận được tín hiệu cháy thiết bị sẽ tự động gửi thông báo đến các thiết bị di động của người dùng giúp họ nhanh chóng nhận biết, dù họ không có mặt tại hiện trường.
Nổi bật trong đó là thiết bị truyền tin cảnh báo sự cố EOC của tập đoàn VNPT. Thiết bị được kết nối với tủ trung tâm báo cháy của hệ thống PCCC. Khi có tín hiệu cháy từ tủ trung tâm sẽ gửi về hệ thống máy chủ. Từ đó liên hệ với cơ quan chức năng và khách hàng qua nhiều hình thức như video call, gọi điện, tin nhắn qua ứng dụng di động, website, số điện thoại đã cài đặt để có giúp nhanh chóng thực hiện các biện pháp sơ tán, ứng phó kịp thời.
Ứng dụng di động cho phép người dùng kiểm soát và theo dõi hệ thống an toàn cháy nổ mọi lúc mọi nơi. Người dùng có thể nhận cảnh báo ngay trên điện thoại, kiểm tra trạng thái các thiết bị an toàn trong nhà hoặc tòa nhà, và thậm chí điều khiển từ xa các biện pháp ứng phó như kích hoạt hệ thống phun nước.
Các công nghệ này không chỉ cải thiện đáng kể khả năng phát hiện và phản ứng đối với các sự cố cháy nổ, mà còn giúp các tổ chức và cá nhân tiết kiệm thời gian và chi phí trong việc quản lý an toàn cháy nổ một cách hiệu quả.
>> Xem thêm: Mẫu thiết bị truyền tin cảnh báo sự cố cháy mới nhất
Kết luận
Bài viết này của VNPT iAlert đã giải thích an toàn cháy nổ là gì và tổng hợp các tiêu chuẩn an toàn cháy nổ mới nhất, giúp mọi người nắm được các tiêu chí cho công trình xây dựng và dân dụng. Việc áp dụng đầy đủ các tiêu chuẩn phòng cháy chữa cháy là góp phần bảo vệ an toàn cho bản thân, gia đình, cộng đồng và giảm thiểu thiệt hại do cháy nổ gây ra.
