An toàn luôn được đặt lên hàng đầu trong mọi hoạt động kinh doanh, quy định phòng cháy chữa cháy tại doanh nghiệp là một phần không thể thiếu của chuỗi biện pháp an toàn ấy. Bài viết này của VNPT iAlert là nguồn thông tin hữu ích cho cho mỗi cá nhân trong tổ chức nhằm nâng cao ý thức và kỹ năng phòng chống cháy nổ.
Trách nhiệm phòng cháy chữa cháy của doanh nghiệp
Đối với các doanh nghiệp, việc tuân thủ các quy định phòng cháy chữa cháy tại doanh nghiệp (PCCC) là bắt buộc:
- Mỗi doanh nghiệp phải sở hữu chứng nhận PCCC hợp lệ. Việc chỉnh sửa, xóa, mua bán, cho mượn hoặc thuê chứng nhận này là hoàn toàn không được phép.
- Lãnh đạo doanh nghiệp và đại diện pháp lý cần có chứng chỉ hoặc văn bằng liên quan đến bồi dưỡng kiến thức PCCC.
- Phải có quy định phòng cháy chữa cháy tại doanh nghiệp một cách cụ thể.
- Các vị trí quản lý trong đội PCCC như đội trưởng, phó đội phải được cấp chứng chỉ đào tạo PCCC.
- Trang bị và duy trì thiết bị, bình chữa cháy luôn sẵn sàng và hoạt động tốt.
- Xây dựng an toàn quy định về phòng cháy chữa cháy trong công ty phù hợp với hoạt động kinh doanh và sản xuất.
- Đặt ra chế độ trách nhiệm cụ thể cho mọi cá nhân trong việc thực hiện PCCC.
- Lập phương án PCCC và cứu hộ được chấp thuận trước.
- Thiết lập và duy trì quy trình an toàn PCCC khi vận hành thiết bị và quản lý vật tư có nguy cơ cháy nổ.
- Đảm bảo thông tin về quy định an toàn PCCC được truyền đạt đến tất cả nhân viên.
- Công bố công khai quy định phòng cháy chữa cháy tại doanh nghiệp ở những nơi dễ thấy để mọi người có thể tuân theo.
- Thực hiện kiểm tra định kỳ an toàn PCCC hàng quý, đặc biệt đối với những nơi có rủi ro cháy nổ cao.
- Phải có sơ đồ PCCC dễ dàng quan sát và theo dõi.
- Trang bị đủ phương tiện PCCC và đặt chúng ở nơi dễ dàng nhận biết và sử dụng khi cần.
- Quy định về phòng cháy chữa cháy tại doanh nghiệp cũng cần lắp đặt hệ thống báo cháy toàn diện.
- Đặt biển cảnh báo nghiêm cấm hút thuốc và lửa ở các khu vực có khả năng cháy nổ.
- Kho bãi và nhà xưởng cần được trang bị đầy đủ thiết bị PCCC.
- Duy trì hồ sơ quản lý hoạt động PCCC một cách cập nhật và chính xác.
Các quy định phòng cháy chữa cháy tại doanh nghiệp
Tại khoản 12 Tiêu chuẩn Việt Nam TCVN 6160:1996 về nêu rõ quy định phòng cháy chữa cháy cho công ty:
Báo cháy và chữa cháy
- Nhà cao tầng phải được thiết kế hệ thống báo cháy. Tuỳ thuộc vào tính chất sử dụng của nhà cao tầng mà thiết kế hệ thống báo cháy cho phù hợp.
- Khi thiết kế hệ thống báo cháy phải đảm bảo các yêu cầu cơ bản sau:
– Phát hiện cháy nhanh;
– Chuyển tín hiệu rõ ràng; - Trường hợp hệ thống báo cháy liên kết với hệ thống chữa cháy thì ngoài chức năng báo cháy còn phải điều khiển hệ thống chữa cháy hoạt động ngay để dập tắt đám cháy kịp thời.
- Yêu cầu kỹ thuật về thiết kế và lắp đặt hệ thống báo cháy phải tuân theo TCVN 5738:1993.
- Nhà cao tầng phải được thiết kế hệ thống chữa cháy bên trong và cấp nước chữa cháy bên ngoài.
- Hệ thống chữa cháy bên trong có thể thiết kế điều khiển tự động và điều khiển bằng tay phụ thuộc vào mức độ nguy hiểm cháy và tính chất sử dụng. Các đầu phun được lắp ở hành lang, phòng đệm, buồng thang ở các tầng hoặc tối thiểu phải có ở các phòng như:phòng công cộng, phòng có diện tích lớn, các phòng có nguy hiểm cháy.
- Chất dùng để chữa cháy phải phù hợp với loại đám cháy xảy ra trong nhà cao tầng đó. Loại đám cháy được xác định theo điều 2.l, 2.2 cửa TCVN 5760:1993.
- Khi thiết kế hệ thống chữa cháy bên trong phải tuân theo TCVN 5760:1993.
- Trường hợp hệ thống chữa cháy bên trong là hệ thống chữa cháy vách tường phải bảo đảm số họng nước chữa cháy được phun đồng thời là 2, lưu lượng nước tính cho mỗi họng là 2,5 lít/giây.
- Yêu cầu kỹ thuật của hệ thống cấp nước chữa cháy bên trong và ngoài nhà được áp dụng theo TCVN 2622:1995.
Quy trình kỹ thuật an toàn về phòng cháy và chữa cháy phù hợp với điều kiện sản xuất, kinh doanh, dịch vụ
Để đảm bảo công tác phòng cháy chữa cháy được triển khai hiệu quả, doanh nghiệp cần thực hiện các quy định phòng cháy chữa cháy tại doanh nghiệp:
Xây dựng nội quy phòng cháy chữa cháy trong doanh nghiệp cụ thể về trách nhiệm của từng cán bộ, nhân viên trong việc thực thi các quy trình an toàn PCCC. Mỗi cá nhân phải nhận thức rõ vai trò và nghĩa vụ của mình trong việc ngăn ngừa, ứng phó với nguy cơ cháy nổ.
Phê duyệt và ban hành phương án phòng cháy, chữa cháy cũng như kế hoạch cứu hộ cứu nạn chi tiết. Phương án này sẽ là cơ sở pháp lý và hướng dẫn thực tế cho mọi hoạt động liên quan.
Thiết lập các quy trình an toàn PCCC trong quá trình vận hành, quản lý các thiết bị, vật tư có nguy cơ cháy nổ cao. Quy trình rõ ràng giúp kiểm soát chặt chẽ các yếu tố nguy hiểm.
Tổ chức tuyên truyền, quán triệt và phổ biến rộng rãi các quy định về PCCC đến toàn thể CBCNV. Nâng cao nhận thức sẽ giúp mọi người chủ động tuân thủ.
Niêm yết công khai các bản quy trình, quy định phòng cháy chữa cháy cho doanh nghiệp tại những vị trí thuận tiện để mọi người dễ dàng tiếp cận và thực hiện.
Thực hiện kiểm tra định kỳ về an toàn PCCC, đặc biệt với các cơ sở có nguy hiểm về cháy nổ cao. Phát hiện và khắc phục kịp thời các thiếu sót, vi phạm.
Lắp đặt sơ đồ hướng dẫn phòng cháy chữa cháy tại những vị trí dễ quan sát để mọi người có thể nắm bắt thông tin nhanh chóng khi cần thiết.
Trang bị đầy đủ phương tiện PCCC, bố trí thiết bị chữa cháy tại vị trí thuận lợi, dễ nhìn, dễ lấy khi khẩn cấp. Đồng thời thường xuyên kiểm tra, bảo dưỡng hệ thống để đảm bảo hoạt động ổn định.
Xây dựng hệ thống báo cháy tự động hiện đại, giúp phát hiện nhanh nguy cơ và kịp thời xử lý.
Đặt biển cấm lửa, cấm hút thuốc tại các khu vực có nguy cơ cao về cháy nổ, đặt tại những vị trí dễ quan sát để người đi làm nhận thức.
Đảm bảo trang bị đầy đủ phương tiện PCCC cho khu vực kho, xưởng sản xuất.
Lưu trữ hồ sơ quản lý cụ thể về công tác PCCC tại đơn vị để có thể theo dõi, giám sát hiệu quả hơn hoạt động này.
Thành lập đội chỉ đạo công tác PCCC
Để quản lý và điều phối hiệu quả công tác phòng cháy chữa cháy, doanh nghiệp cần thành lập Ban Chỉ huy PCCC chuyên trách. Ban này sẽ có quy định cụ thể về vai trò, trách nhiệm và nhiệm vụ của từng thành viên nhằm phân công rõ ràng, tránh chồng chéo, bỏ sót trong quá trình thực thi.
Bên cạnh đó, doanh nghiệp cần duy trì chế độ tự kiểm tra PCCC định kỳ theo quy trình thống nhất. Quy trình kiểm tra cần được thực hiện một cách nghiêm túc, đầy đủ để kịp thời phát hiện những thiếu sót, vi phạm và có biện pháp khắc phục kịp thời. Song song với đó là việc ban hành quy chế rõ ràng về thực thi các quy định PCCC đối với toàn thể cán bộ công nhân viên với cơ chế khen thưởng và xử lý nghiêm minh.
Ngoài ra, để đảm bảo công tác thông tin, báo cáo kịp thời và đầy đủ, doanh nghiệp cần thiết lập quy trình báo cáo định kỳ 6 tháng/lần về tình hình PCCC đến các cơ quan PCCC có thẩm quyền. Quy định phòng cháy chữa cháy tại doanh nghiệp nhằm đảm bảo cơ quan chức năng luôn nắm bắt được diễn biến, tình hình thực tế để có sự giám sát, hỗ trợ phù hợp.
Tổ chức lực lượng PCCC cơ sở
Để đảm bảo công tác phòng cháy chữa cháy được triển khai hiệu quả, doanh nghiệp cần ban hành quyết định thành lập đội ngũ lực lượng PCCC cơ sở chuyên trách. Quyết định này sẽ quy định rõ ràng về cơ cấu tổ chức, số lượng thành viên cũng như nhiệm vụ, quyền hạn cụ thể của từng vị trí trong đội ngũ.
Cụ thể, tại các doanh nghiệp quy mô nhỏ dưới 10 người, toàn bộ nhân viên sẽ được xem là thành viên của đội PCCC cơ sở. Trong khi đó, với doanh nghiệp từ 10 đến 50 người, quy định tối thiểu cần có 10 thành viên được bổ nhiệm với một đội trưởng và các đội phó hỗ trợ điều hành.
Đối với quy mô doanh nghiệp từ 50 đến 100 người, số lượng thành viên đội PCCC tối thiểu là 15 người với sự lãnh đạo của một đội trưởng và các đội phó. Còn với các doanh nghiệp lớn trên 100 nhân sự, số lượng tối thiểu của đội ngũ này là 25 người, trong đó bao gồm một đội trưởng và các đội phó.
Ngoài ra, đối với các doanh nghiệp có nhiều phân xưởng, bộ phận làm việc độc lập theo ca kíp, quy định yêu cầu mỗi bộ phận, ca kíp phải có tối thiểu một tổ PCCC từ 5-7 người với một tổ trưởng và các tổ phó phụ trách.
Quy định về cơ cấu tổ chức, số lượng nhân sự của đội ngũ PCCC cần được ban hành dưới hình thức văn bản rõ ràng để đảm bảo tính hiệu lực thực thi và phù hợp với thực tế hoạt động của doanh nghiệp.
Huấn luyện, bồi dưỡng nghiệp vụ phòng cháy chữa cháy
- Người đảm nhận chức danh chỉ huy PCCC.
- Cán bộ, đội PCCC cơ sở.
- Những người thường xuyên làm việc, tiếp xúc trong môi trường cháy nổ nguy hiểm.
Xây dựng phương án PCCC
Để xây dựng một phương án phòng cháy chữa cháy hiệu quả và đáp ứng đầy đủ các yêu cầu, cần lưu ý một số nội dung quan trọng sau:
Thứ nhất, phương án cần trình bày rõ ràng về đặc tính của các chất dễ cháy, chất độc hại liên quan cũng như các điều kiện, yếu tố ảnh hưởng đến công tác PCCC của lực lượng bảo vệ. Việc nắm vững những thông tin này sẽ giúp xây dựng phương án phù hợp.
Thứ hai, cần xác định và phân tích kỹ các tình huống nguy hiểm, phức tạp nhất có khả năng xảy ra cũng như những trường hợp phổ biến thường gặp. Đồng thời, dự đoán khả năng lan rộng của đám cháy theo từng cấp độ cụ thể để chủ động phòng ngừa.
Thứ ba, phương án phải đưa ra kế hoạch cụ thể về việc huy động lực lượng, phương tiện tham gia chữa cháy; triển khai công tác chỉ huy; các biện pháp kỹ thuật cần áp dụng; chiến thuật, chiến lược PCCC và nhiệm vụ chi tiết cho từng giai đoạn của vụ hỏa hoạn.
Cuối cùng, phương án PCCC phải được rà soát, điều chỉnh và bổ sung kịp thời nếu có bất kỳ thay đổi nào về quy mô, tính chất, đặc điểm của nguy cơ cháy, nổ, khí độc hay các yếu tố liên quan khác. Sau đó, phương án sẽ cần được các cấp có thẩm quyền xem xét, phê duyệt lại để đảm bảo tính khả thi và hiệu quả trong quá trình thực hiện.
Tổ chức diễn tập phòng cháy chữa cháy tại doanh nghiệp
Việc xây dựng quy định phòng cháy chữa cháy đối với doanh nghiệp không chỉ dừng lại ở khâu thiết kế mà người chịu trách nhiệm xây dựng phương án còn có nghĩa vụ tổ chức diễn tập, thực hành phương án đó. Thông qua hoạt động diễn tập sẽ giúp kiểm tra, đánh giá mức độ phù hợp và hiệu quả của phương án, từ đó điều chỉnh, hoàn thiện kịp thời những hạn chế, bất cập.
Theo quy định phòng cháy chữa cháy tại doanh nghiệp, phương án chữa cháy phải được tổ chức diễn tập ít nhất một lần trong năm để rèn luyện kỹ năng ứng phó cho đội ngũ nhân viên. Ngoài ra, việc diễn tập đột xuất cũng có thể được yêu cầu nếu có những tình huống, yếu tố mới phát sinh nhằm đảm bảo sự chuẩn bị chu đáo của lực lượng phòng cháy chữa cháy.
Công tác phòng cháy chữa cháy không chỉ là trách nhiệm của ban lãnh đạo hay đội ngũ chuyên trách mà là nghĩa vụ của toàn thể cán bộ công nhân viên trong doanh nghiệp, kể cả khách hàng đến làm việc tại đơn vị. Mỗi cá nhân cần nâng cao ý thức, chủ động tuân thủ các quy định về an toàn PCCC vì đây là biện pháp thiết yếu để hạn chế thiệt hại về người và tài sản khi có tình huống cháy nổ xảy ra.
Do đó, việc triển khai các quy định về phòng cháy chữa cháy theo đúng hướng dẫn như đã nêu ở trên là vô cùng quan trọng để đảm bảo an toàn PCCC tại mỗi doanh nghiệp. Ban lãnh đạo cần chú trọng tuyên truyền, trang bị kiến thức và tổ chức diễn tập thường xuyên để nâng cao ý thức người lao động trong việc thực hiện các yêu cầu về PCCC.
Chế tài khi doanh nghiệp vi phạm quy định phòng cháy chữa cháy
Căn cứ theo quy định tại Điều 313 Bộ luật hình sự 2015 sửa đổi bổ sung 2017:
1. Người nào vi phạm quy định về phòng cháy, chữa cháy gây thiệt hại cho người khác thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 02 năm đến 05 năm:
a) Làm chết người;
b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 01 người mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;
c) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 61% đến 121%;
d) Gây thiệt hại về tài sản từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 05 năm đến 08 năm:
a) Làm chết 02 người;
b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 122% đến 200%;
c) Gây thiệt hại về tài sản từ 500.000.000 đồng đến dưới 1.500.000.000 đồng.
3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 12 năm:
a) Làm chết 03 người trở lên;
b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 03 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này 201% trở lên;
c) Gây thiệt hại về tài sản 1.500.000.000 đồng trở lên.
4. Vi phạm quy định về phòng cháy, chữa cháy trong trường hợp có khả năng thực tế dẫn đến hậu quả quy định tại một trong các điểm a, b và c khoản 3 Điều này nếu không được ngăn chặn kịp thời, thì bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 01 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 01 năm.
5. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.
Kết luận
Bài viết trên của VNPT iAlert đã cung cấp thông tin tổng quan về các quy định phòng cháy chữa cháy tại doanh nghiệp. Việc tuân thủ nghiêm ngặt các quy định này là trách nhiệm chung của mỗi cá nhân và tập thể, góp phần đảm bảo an toàn cho con người và tài sản, tạo môi trường làm việc an toàn, hiệu quả.
