Tủ trung tâm báo cháy đóng vai trò “bộ não” trong hệ thống phương tiện phòng cháy chữa cháy, tiếp nhận thông tin từ các đầu báo nhờ đó tăng cường đảm bảo an toàn cho các cơ sở. Bài viết này của VNPT iAlert sẽ cung cấp tổng quan về tủ trung tâm báo cháy, bao gồm cấu tạo, chức năng, nguyên lý hoạt động và các loại tủ phổ biến.
Tủ trung tâm báo cháy là gì?
Khái niệm về tủ trung tâm báo cháy và cấu tạo của nó.
Khái niệm
Tủ trung tâm báo cháy là thiết bị quan trọng trong hệ thống phòng cháy chữa cháy chuyên nghiệp. Tủ trung tâm báo cháy sẽ tiếp nhận và xử lý các tín hiệu báo cháy từ các thiết bị cảm biến và đầu báo trên toàn bộ hệ thống. Nếu phát hiện có sự cố cháy hoặc khói, tủ trung tâm báo cháy sẽ kích hoạt các thông báo và các biện pháp phòng cháy chữa cháy, gửi tín hiệu cảnh báo tới bộ đội cứu hỏa và cảnh sát.
Tủ trung tâm báo cháy không chỉ đơn thuần là một thiết bị báo cháy, mà còn là trung tâm quản lý và giám sát toàn bộ hệ thống. Nó có khả năng tự động kiểm tra và báo động khi có lỗi hoặc hỏng hóc. Đồng thời, tủ trung tâm báo cháy cũng thực hiện việc lưu trữ và gửi thông tin về sự cố cháy tới trung tâm quản lý an toàn và bảo vệ.
Ngoài ra, tủ trung tâm báo cháy còn có thể kết nối với các thiết bị phụ trợ như cửa tự động mở, hệ thống cảnh báo âm thanh và ánh sáng, hệ thống chữa cháy tự động,… đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra một môi trường an toàn và bảo vệ tính mạng con người.
>> Xem thêm: Giải pháp cho tình trạng báo cháy giả của thiết bị báo cháy
Cấu tạo
Cấu tạo cơ bản của một tủ trung tâm báo cháy bao gồm các thành phần chính sau:
Bảng điều khiển chính (Main Control Panel):
- Đây là bộ não của toàn bộ hệ thống, nơi xử lý và kiểm soát tất cả các tín hiệu đầu vào.
- Bảng điều khiển chính thường bao gồm một màn hình hiển thị LCD hoặc LED để hiển thị trạng thái của hệ thống và thông tin về các sự cố.
- Nó cũng có các đèn báo hiệu và âm thanh cảnh báo để thông báo khi có sự cố xảy ra.
Nguồn cấp điện:
- Tủ trung tâm báo cháy cần nguồn điện liên tục để hoạt động.
- Nó thường có một nguồn điện chính từ lưới điện và một nguồn điện dự phòng (ắc quy hoặc pin) để đảm bảo hoạt động liên tục trong trường hợp mất điện.
Bảng mạch điều khiển:
- Đây là các mạch điện tử để xử lý và giám sát các tín hiệu đầu vào từ các thiết bị báo cháy.
- Các mạch này cũng điều khiển các đầu ra như đèn báo hiệu, âm thanh cảnh báo, và tín hiệu điều khiển cho các thiết bị khác (như hệ thống chữa cháy tự động).
Kết nối với các thiết bị ngoài:
- Tủ trung tâm báo cháy được kết nối với các đầu báo khói, đầu báo nhiệt, nút nhấn khẩn cấp, và các thiết bị báo cháy khác thông qua cáp điện hoặc kết nối không dây.
- Nó cũng có thể kết nối với hệ thống âm thanh thông báo, hệ thống chữa cháy tự động, và các thiết bị điều khiển khác trong tòa nhà.
Phần mềm điều khiển:
- Tủ trung tâm báo cháy được điều khiển bởi phần mềm chuyên dụng, cho phép cấu hình, lập trình và giám sát hoạt động của hệ thống.
- Phần mềm này cũng cung cấp khả năng ghi lại lịch sử sự cố, báo cáo và quản lý dữ liệu.
Vỏ tủ và phụ kiện:
- Tủ trung tâm báo cháy thường được đặt trong một vỏ tủ chống cháy và chống va đập.
- Các phụ kiện như quạt làm mát, ống thông gió và các thiết bị bảo vệ khác cũng có thể được tích hợp để đảm bảo hoạt động an toàn và tin cậy của hệ thống.
Ngoài ra, tùy thuộc vào quy mô và yêu cầu của hệ thống, một tủ trung tâm báo cháy có thể bao gồm các tính năng nâng cao khác như kết nối mạng, giao diện người dùng từ xa, tích hợp với hệ thống quản lý tòa nhà, và khả năng mở rộng cho các thiết bị bổ sung trong tương lai.
Các loại tủ trung tâm báo cháy
Các loại tủ trung tâm báo cháy trên thị trường.
Tủ báo cháy thường
Tủ báo cháy thường là loại tủ truyền thống và đơn giản nhất. Nó hoạt động dựa trên nguyên lý vùng (zone). Trong hệ thống này, các đầu báo cháy (như đầu báo khói, nhiệt, khẩn cấp) được kết nối song song trong cùng một vùng hoặc vòng dây. Khi bất kỳ đầu báo nào trong vùng đó được kích hoạt, nó sẽ gửi tín hiệu đến tủ trung tâm, nhưng tủ sẽ chỉ hiển thị vùng bị kích hoạt chứ không cho biết đầu báo cụ thể nào đã kích hoạt.
Ưu điểm:
- Cài đặt và lắp đặt đơn giản, chi phí thấp.
- Phù hợp cho các tòa nhà nhỏ hoặc có số lượng đầu báo hạn chế.
Nhược điểm:
- Khó xác định vị trí chính xác của đầu báo bị kích hoạt trong cùng một vùng.
Giới hạn về số lượng đầu báo trong một vùng. - Khó khăn trong việc mở rộng và bảo trì hệ thống.
Tủ báo cháy địa chỉ
Tủ trung tâm báo cháy địa chỉ là loại tủ tiên tiến hơn, sử dụng công nghệ địa chỉ hóa. Trong hệ thống này, mỗi đầu báo cháy (khói, nhiệt, khẩn cấp) được gán một địa chỉ duy nhất trên cùng một đường truyền tín hiệu. Khi một đầu báo được kích hoạt, nó sẽ gửi tín hiệu kèm theo địa chỉ của mình đến tủ trung tâm. Tủ sẽ hiển thị chính xác đầu báo nào đã kích hoạt và vị trí của nó trong tòa nhà.
Ưu điểm:
- Xác định chính xác vị trí của đầu báo bị kích hoạt.
- Dễ dàng mở rộng và bảo trì hệ thống.
- Cung cấp thông tin chi tiết về trạng thái của từng đầu báo.
- Hỗ trợ số lượng đầu báo lớn trên cùng một đường truyền.
Nhược điểm:
- Chi phí ban đầu cao hơn so với hệ thống thường.
- Yêu cầu lập trình và cấu hình phức tạp hơn.
- Cần đào tạo nhân viên để vận hành và bảo trì hệ thống.
Lựa chọn giữa tủ báo cháy thường và tủ báo cháy địa chỉ phụ thuộc vào nhiều yếu tố như quy mô tòa nhà, số lượng đầu báo, yêu cầu về mức độ chi tiết thông tin, ngân sách và các quy định về phòng cháy chữa cháy tại địa phương.
Chức năng của tủ trung tâm báo cháy
Tủ trung tâm báo cháy đóng vai trò “bộ não” trong hệ thống báo cháy, đảm nhiệm các chức năng chính sau:
Tiếp nhận thông tin:
- Nhận tín hiệu từ các đầu báo cháy (báo khói, báo nhiệt, báo gas,…)
- Nhận tín hiệu từ các thiết bị báo cháy khác (công tắc khẩn, chuông báo động,…)
- Giám sát liên tục trạng thái hoạt động của hệ thống báo cháy.
Xử lý thông tin:
- Phân tích tín hiệu báo cháy để xác định vị trí xảy ra sự cố.
- Kích hoạt các thiết bị báo động (còi hú, đèn báo) để thông báo cho người sử dụng.
- Lưu trữ thông tin về sự cố cháy nổ để phục vụ công tác điều tra và phân tích.
Điều khiển hệ thống:
- Kích hoạt hệ thống chữa cháy tự động (bơm chữa cháy, hệ thống phun nước,…)
- Điều khiển hệ thống thông gió, hút khói để hạn chế sự lan rộng của đám cháy.
- Điều khiển hệ thống cửa, thang máy để đảm bảo an toàn cho người sử dụng.
Báo động:
- Phát tín hiệu báo động bằng còi hú, đèn báo để thông báo cho người sử dụng.
- Hiển thị thông tin về vị trí xảy ra sự cố cháy nổ trên màn hình LCD.
- Gửi tín hiệu báo động đến trung tâm giám sát (nếu có).
Tự kiểm tra:
- Tự động kiểm tra định kỳ hoạt động của hệ thống báo cháy.
- Phát hiện và báo lỗi khi có sự cố xảy ra trong hệ thống.
- Lưu trữ lịch sử hoạt động của hệ thống báo cháy.
Nguyên lý hoạt động của tủ trung tâm báo cháy
Các cảm biến báo cháy được đặt ở các vị trí chiến lược trong toà nhà để phát hiện khói, nhiệt độ cao, hoặc khí gas nguy hiểm. Khi một cảm biến phát hiện tín hiệu báo động, nó sẽ gửi tín hiệu này đến tủ trung tâm thông qua hệ thống dây điện hoặc không dây.
Tủ trung tâm báo cháy sẽ tiếp nhận các tín hiệu báo động từ các cảm biến và thiết bị liên quan, sau đó kiểm tra và phân loại chúng theo mức độ nguy hiểm.
Nếu tủ nhận được tín hiệu báo cháy đang lan rộng và có mức độ nguy hiểm cao, nó sẽ kích hoạt hệ thống báo động, như còi hú, đèn sáng hay màn hình hiển thị.
Ngoài ra, tủ trung tâm báo cháy cũng có khả năng kết nối với hệ thống chữa cháy tự động, như hệ thống phun sprinkler hay máy chữa cháy tự động. Điều này giúp ngăn chặn và kiểm soát cháy nổ ngay từ khi mới bắt đầu.
Tủ trung tâm báo cháy đóng vai trò quan trọng trong bảo vệ tính mạng và tài sản của con người. Hiểu rõ nguyên lý hoạt động của nó giúp chúng ta nhận thức được tầm quan trọng và sự cần thiết của hệ thống này để đảm bảo an toàn trong môi trường sống và làm việc hàng ngày.
Hướng dẫn sử dụng tủ trung tâm báo cháy
Hướng dẫn sử dụng tủ trung tâm báo cháy.
Giải thích các phím bấm và thông báo của tủ
Cách sử dụng tủ báo cháy trung tâm trên bảng điều khiển của tủ trung tâm, thường có các phím bấm và đèn báo hiệu sau:
Phím “Silence” (Tắt tiếng): Phím này được sử dụng để tạm thời tắt tiếng còi/loa báo động âm thanh khi có cảnh báo cháy. Tuy nhiên, đèn báo hiệu vẫn tiếp tục nhấp nháy cho đến khi nguyên nhân được xử lý.
Phím “Reset” (Cài đặt lại): Phím này được sử dụng để cài đặt lại hệ thống sau khi đã xử lý xong sự cố và khắc phục nguyên nhân kích hoạt báo cháy.
Phím “Lamp Test” (Kiểm tra đèn): Phím này cho phép kiểm tra tất cả các đèn báo hiệu trên bảng điều khiển và đảm bảo chúng đang hoạt động bình thường.
Phím “Drill” (Tập trận): Phím này được sử dụng để khởi động chế độ tập trận, giả lập một tình huống cháy để kiểm tra hệ thống và đào tạo nhân viên.
Đèn báo hiệu:
- Đèn “AC Power” (Nguồn điện AC): Đèn này báo hiệu nguồn điện chính từ lưới điện đang hoạt động bình thường.
- Đèn “Battery” (Pin): Đèn này báo hiệu tình trạng của nguồn điện dự phòng (pin hoặc ắc quy).
- Đèn “Alarm” (Báo cháy): Đèn này nhấp nháy khi có cảnh báo cháy từ bất kỳ đầu báo nào trong hệ thống.
- Đèn “Trouble” (Sự cố): Đèn này báo hiệu khi có sự cố trong hệ thống, như đường dây bị đứt, lỗi nguồn điện, v.v.
- Đèn “Supervisory” (Giám sát): Đèn này báo hiệu khi có sự cố liên quan đến các thiết bị giám sát như van nước chữa cháy, cửa thông gió, v.v.
Màn hình hiển thị LCD/LED: Màn hình này hiển thị thông tin chi tiết về sự cố, vị trí của đầu báo kích hoạt, và các thông báo khác liên quan đến hệ thống.
Hướng dẫn xử lý khi tủ báo cháy phát cảnh báo
Hướng dẫn cách sử dụng tử trung tâm báo cháy khi tủ trung tâm phát cảnh báo, cần thực hiện các bước sau:
Đánh giá tình huống: Quan sát đèn báo hiệu và màn hình hiển thị để xác định loại cảnh báo (cháy, khói, sự cố hệ thống, v.v.) và vị trí của đầu báo kích hoạt.
Báo động khẩn cấp: Nếu là cảnh báo cháy thực sự, hãy khẩn trương thông báo cho lực lượng phòng cháy chữa cháy, bảo vệ và ban quản lý tòa nhà.
Đảm bảo an toàn cho người: Thực hiện sơ tán người ra khỏi khu vực nguy hiểm theo các lối thoát hiểm an toàn. Đặc biệt chú ý đến người già, trẻ em và người khuyết tật.
Kiểm tra hiện trường: Nếu an toàn, hãy kiểm tra khu vực xung quanh đầu báo kích hoạt để xác định nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của sự cố.
Xử lý ban đầu: Nếu có thể, hãy thực hiện các hành động ban đầu như dập tắt đám cháy nhỏ bằng bình chữa cháy xách tay hoặc vòi nước gần nhất.
Tắt tiếng báo động: Sau khi đã kiểm tra và xác nhận tình huống, bấm phím “Silence” (Tắt tiếng) trên tủ trung tâm để tạm thời tắt tiếng còi/loa báo động âm thanh.
Thông báo và ghi nhật ký: Thông báo cho các bên liên quan về tình huống và ghi lại chi tiết sự cố vào nhật ký của hệ thống.
Khắc phục nguyên nhân: Xác định và khắc phục nguyên nhân đã dẫn đến kích hoạt báo cháy, như thay thế đầu báo bị hỏng, sửa chữa đường dây bị đứt, v.v.
Cài đặt lại hệ thống: Sau khi đã khắc phục nguyên nhân, bấm phím “Reset” (Cài đặt lại) trên tủ trung tâm để cài đặt lại hệ thống về trạng thái sẵn sàng hoạt động bình thường.
Kiểm tra và bảo trì: Thực hiện kiểm tra và bảo trì định kỳ hệ thống báo cháy theo khuyến cáo của nhà sản xuất để đảm bảo hoạt động liên tục và tin cậy.
Lưu ý: Trong trường hợp cảnh báo cháy lớn hoặc nghi ngờ có nguy hiểm, hãy ưu tiên đảm bảo an toàn cho người trước và chờ đợi lực lượng chữa cháy chuyên nghiệp đến hiện trường. Đồng thời, tuân thủ nghiêm ngặt các quy trình và hướng dẫn an toàn trong tòa nhà.
Cách đấu nối tủ báo cháy trung tâm
Quy cách đấu tủ trung tâm báo cháy thường bao gồm các bước sau.
Chuẩn bị:
- Lựa chọn tủ trung tâm báo cháy phù hợp với nhu cầu sử dụng.
- Chuẩn bị đầy đủ các thiết bị cần thiết như đầu báo cháy, chuông báo động, đèn báo, dây điện, kìm, búa, tua vít, băng keo điện,…
Lắp đặt tủ trung tâm báo cháy:
- Lựa chọn vị trí lắp đặt phù hợp: Nơi khô ráo, thoáng mát, dễ dàng thao tác và kết nối với các thiết bị khác.
- Lắp đặt tủ theo hướng dẫn của nhà sản xuất, đảm bảo cố định chắc chắn vào tường hoặc giá đỡ.
Đấu nối dây điện:
- Đấu nối đầu báo cháy:
Xác định các cực tính của đầu báo và tủ trung tâm.
Sử dụng dây điện có tiết diện phù hợp để kết nối đầu báo với tủ trung tâm theo sơ đồ hướng dẫn.
Lưu ý đấu nối cẩn thận, đảm bảo an toàn và chính xác.
- Đấu nối chuông báo động và đèn báo:
Xác định vị trí và chức năng của các thiết bị trên bản vẽ hệ thống.
Kết nối chuông và đèn báo vào tủ trung tâm theo hướng dẫn, chú ý phân biệt dây nguồn và dây tín hiệu.
Kiểm tra hoạt động của chuông và đèn báo sau khi đấu nối.
Cài đặt hệ thống:
- Bật nguồn tủ trung tâm và cài đặt các thông số cần thiết như thời gian báo động, độ nhạy của đầu báo,…
- Lập trình hệ thống theo yêu cầu sử dụng, ví dụ: phân chia khu vực báo cháy, thiết lập chế độ báo động cho từng khu vực,…
Kiểm tra và vận hành hệ thống:
- Kích hoạt thử từng đầu báo để kiểm tra khả năng hoạt động của hệ thống.
- Bật/tắt chuông báo động và đèn báo để đảm bảo hoạt động hiệu quả.
- Ghi chép và lưu lại các thông tin cài đặt, bản vẽ hệ thống để phục vụ công tác bảo trì và sửa chữa sau này.
Lưu ý:
- Nên tuân thủ các quy định về an toàn điện khi thực hiện đấu nối tủ trung tâm báo cháy.
- Sử dụng dây điện có chất lượng tốt và phù hợp với công suất của hệ thống.
- Tham khảo kỹ hướng dẫn sử dụng của nhà sản xuất trước khi tiến hành đấu nối.
- Nên liên hệ với chuyên gia kỹ thuật nếu gặp bất kỳ khó khăn hoặc vấn đề nào trong quá trình đấu nối và cài đặt hệ thống.
Các hãng tủ trung tâm báo cháy chất lượng
Các loại tủ trung tâm báo cháy phổ biến trên thị trường.
Tủ báo cháy trung tâm Hochiki
Tủ trung tâm báo cháy Hochiki không chỉ đảm nhận một loạt các chức năng quan trọng mà còn là trụ cột của hệ thống báo cháy. Nó có khả năng định danh địa chỉ cho thông tin hệ thống thông qua màn hình tinh thể lỏng LCD. Ngoài ra, tủ này còn kết nối với mạng hệ thống, thực hiện kiểm tra các thông số và có khả năng kích hoạt hoặc cách ly địa chỉ khi cần thiết. Việc kết nối với máy tính để giám sát hệ thống được thực hiện một cách thuận tiện, và nó cũng có khả năng kết nối với nhiều loại thiết bị ngoại vi khác nhau.
Tủ báo cháy trung tâm Chungmei
Tủ báo cháy trung tâm Chungmei cps chức năng báo trễ hay còn gọi là chức năng tích lũy (Accumulation Function), giúp hạn chế báo động không đúng lúc bằng cách hoãn việc phát động báo động cho đến khi xác định chắc chắn rằng có một tín hiệu báo cháy thực sự xuất hiện. Điều này giúp giảm thiểu tình trạng báo động giả, tăng tính tin cậy của hệ thống.
Chức năng tự động kiểm tra đường truyền tín hiệu là một phần quan trọng, đảm bảo rằng các đường truyền tín hiệu báo khói/cháy luôn hoạt động ổn định. Trung tâm báo cháy sẽ tự động phát tín hiệu cảnh báo nếu phát hiện bất kỳ sự cố nào với đường truyền tín hiệu. Cuối cùng, tính năng sẵn có nguồn pin dự phòng làm cho hệ thống vẫn hoạt động mạnh mẽ trong trường hợp mất điện, đảm bảo rằng việc bảo vệ an toàn vẫn được duy trì ngay cả khi có sự cố về điện năng.
Tủ báo cháy trung tâm Horing
Horing mang đến giải pháp báo cháy thông minh với tủ điều khiển tích hợp nhiều chức năng vượt trội:
- Giảm thiểu báo giả: Hệ thống được trang bị khả năng lọc nhiễu tiên tiến, loại bỏ báo động sai do xung điện không ổn định hoặc tín hiệu bất thường, đảm bảo an tâm cho người sử dụng.
- Hiển thị trực quan: Mỗi zone được trang bị 2 đèn LED riêng biệt, giúp hiển thị rõ ràng trạng thái báo cháy và lỗi kết nối, hỗ trợ người dùng dễ dàng theo dõi và xử lý sự cố.
- Kiểm tra chính xác: Công tắc test báo cháy dạng nhấn cho phép kiểm tra từng zone một cách hiệu quả và chính xác hơn so với loại công tắc xoắn truyền thống.
- Hoạt động bền bỉ: Tích hợp bộ phận tích điện giúp đèn hiển thị nguồn sáng lên, đồng thời duy trì hoạt động của tủ điều khiển ngay cả khi mất điện, đảm bảo an toàn trong mọi tình huống.
- Kết nối linh hoạt: Dễ dàng truyền tín hiệu từ hệ thống báo cháy qua hệ thống thoát khói, hệ thống sprinkler hoặc foam, mang đến khả năng kết nối linh hoạt cho hệ thống phòng cháy chữa cháy.
- Tiện lợi và dễ dàng: Nhãn chỉ định zone có thể di chuyển dễ dàng, giúp thao tác và quản lý hệ thống hiệu quả.
- Tủ điều khiển Horing còn hỗ trợ kết nối với bộ hiển thị phụ model AH-02124, giúp mở rộng khả năng giám sát và thông báo trong hệ thống báo cháy.
Tủ báo cháy trung tâm Yunyang
Tủ trung tâm báo cháy Yun-Yang với những tính năng nổi bật như thẩm định báo cháy, cho phép hệ thống phát hiện đám cháy dựa trên thời gian tích lũy của các hiện tượng cháy như khói, nhiệt và các yếu tố khác. Từ đó xác định chính xác sự hiện diện của đám cháy hoặc thiết lập lại trạng thái bình thường cho các đầu báo nếu không có sự cố. Phương pháp này hiệu quả trong việc giảm thiểu báo động giả do các nguyên nhân khác nhau và nâng cao độ tin cậy của hệ thống.
Tính năng bảo vệ nguồn dự phòng: Khi hệ thống gặp sự cố mất điện lưới và điện áp của acquy dự phòng giảm xuống dưới 18VDC, hệ thống sẽ tự động ngắt nguồn dự phòng để bảo vệ tuổi thọ cho acquy.
Tính năng bảo vệ điện áp cao: Module cấp nguồn được trang bị các thiết bị bảo vệ, giữ cho trung tâm không bị tổn thương bởi điện áp tăng cao không bình thường hoặc nguồn cấp không ổn định. Hơn nữa, trung tâm báo cháy cũng cung cấp cảnh báo cho người sử dụng khi điện áp vượt quá hoặc thấp hơn mức độ an toàn.
Kiểm soát chất lượng thiết bị: Tất cả các thành phần của trung tâm điều khiển và của toàn bộ hệ thống Yun-Yang đều được kiểm tra và chứng nhận bởi CE và CNS (tiêu chuẩn chất lượng hàng hóa Đài Loan). Quy trình kiểm tra nghiêm ngặt đảm bảo rằng mọi sản phẩm ra khỏi nhà máy đều đạt tiêu chuẩn chất lượng cao và được bảo đảm về hiệu suất trong suốt quá trình sử dụng.
Kết luận
Lắp đặt tủ trung tâm báo cháy là một biện pháp phòng ngừa hiệu quả, giúp bảo vệ an toàn cho con người và tài sản trước nguy cơ hỏa hoạn. Hy vọng những thông tin trên của VNPT iAlert giúp bạn lựa chọn được tủ trung tâm báo cháy phù hợp với nhu cầu của mình. Để đảm bảo hệ thống hoạt động hiệu quả, bạn nên lựa chọn đơn vị cung cấp uy tín và có dịch vụ bảo trì, bảo hành tốt.
