Trong hệ thống phòng cháy chữa cháy (PCCC), bản vẽ thiết kế đóng vai trò rất quan trọng để hướng dẫn lắp đặt và quản lý hiệu quả hệ thống. Để dễ dàng nhận biết và thao tác, các ký hiệu được sử dụng trên bản vẽ PCCC như ký hiệu đầu báo cháy, ký hiệu chuông báo cháy,… nhằm chỉ rõ vị trí, loại thiết bị và các thành phần quan trọng khác.
Bài viết này của VNPT iAlert sẽ giúp bạn hiểu rõ về các ký hiệu trong bản vẽ PCCC, từ đó đảm bảo việc thiết kế và vận hành hệ thống phòng cháy chữa cháy đạt hiệu quả cao nhất. Tìm hiểu ngay!
Vai trò của các ký hiệu trong bản vẽ phòng cháy chữa cháy
Các ký hiệu trong bản vẽ phòng cháy chữa cháy giúp các kỹ sư, nhà quản lý và nhân viên cứu hỏa dễ dàng nhận biết vị trí và loại thiết bị được lắp đặt. Điều này không chỉ hỗ trợ trong quá trình thiết kế và thi công mà còn giúp quá trình quản lý, bảo dưỡng hệ thống hiệu quả hơn.
Nhờ vào việc sử dụng các ký hiệu rõ ràng, người dùng có thể nhanh chóng xác định các thiết bị quan trọng như đầu báo cháy, bình chữa cháy, lối thoát hiểm,… thông qua các ký hiệu trong bản vẽ phòng cháy chữa cháy như ký hiệu đầu báo cháy (ký hiệu đầu báo khói, ký hiệu đầu báo nhiệt,…), ký hiệu tủ trung tâm,… để có các biện pháp ứng phó kịp thời khi xảy ra sự cố.
Các ký hiệu trong bản vẽ PCCC giúp mọi người dễ dàng hiểu và sử dụng hệ thống phòng cháy chữa cháy
Các loại ký hiệu phổ biến trong bản vẽ phòng cháy chữa cháy và ý nghĩa
Ký hiệu cho hệ thống báo cháy
Khi lắp đặt hệ thống báo cháy, các ký hiệu được sử dụng trên bản vẽ giúp xác định vị trí và loại thiết bị báo cháy, đảm bảo việc lắp đặt và vận hành hiệu quả. Dưới đây là các ký hiệu phổ biến trong hệ thống báo cháy:
- Ký hiệu đầu báo khói (Smoke Detector): Đầu báo khói là thiết bị giúp phát hiện khói – dấu hiệu ban đầu của cháy. Trên bản vẽ, ký hiệu đầu báo cháy phát hiện khói thường là hình tròn với chữ “S” hoặc biểu tượng khói, giúp dễ dàng xác định vị trí lắp đặt thiết bị.
- Ký hiệu đầu báo nhiệt (Heat Detector): Đầu báo nhiệt phát hiện nhiệt độ cao bất thường khi có cháy. Ký hiệu trên bản vẽ thường là hình tròn có chữ “H” hoặc biểu tượng tương tự, thể hiện thiết bị nhận biết nhiệt độ và cảnh báo khi vượt ngưỡng an toàn.
- Ký hiệu chuông báo cháy (Fire Alarm Bell): Chuông báo cháy phát ra âm thanh để thông báo cháy. Trên bản vẽ, ký hiệu thường là hình tròn có chữ “FB” hoặc biểu tượng chuông, giúp nhận diện và lắp đặt thiết bị ở vị trí phù hợp.
- Ký hiệu nút ấn khẩn cấp (Emergency Button): Nút ấn khẩn cấp cho phép kích hoạt hệ thống báo cháy ngay khi phát hiện sự cố. Ký hiệu trên bản vẽ thường là hình vuông có chữ “EB” hoặc biểu tượng tay nhấn nút.
- Ký hiệu đèn chỉ thị báo cháy (Fire Indicator Light): Đèn chỉ thị báo cháy được lắp đặt để cung cấp tín hiệu ánh sáng khi có cảnh báo. Ký hiệu trên bản vẽ là hình chữ nhật với đèn hoặc chữ “FIL,” cho biết vị trí đèn cảnh báo.
>> Xem thêm: Tổng quan về hệ thống báo cháy
Một số ký hiệu của hệ thống báo cháy trong bản vẽ phòng cháy chữa cháy
Ký hiệu cho hệ thống chữa cháy
Các ký hiệu cho hệ thống chữa cháy giúp xác định vị trí và loại thiết bị, hỗ trợ lắp đặt và sử dụng khi cần. Dưới đây là các ký hiệu thường thấy:
- Ký hiệu bình chữa cháy xách tay: Bình chữa cháy xách tay là thiết bị cơ động để dập tắt đám cháy nhỏ, được ký hiệu trên bản vẽ bằng biểu tượng bình chữa cháy kèm chữ “FE” (Fire Extinguisher). Điều này giúp xác định vị trí đặt bình để có thể tiếp cận nhanh khi cần.
- Ký hiệu trụ nước chữa cháy: Trụ nước chữa cháy cung cấp nước cho thiết bị dập lửa. Ký hiệu của trụ nước trên bản vẽ thường là biểu tượng một trụ đứng hoặc chữ “FH” (Fire Hydrant), giúp dễ dàng xác định nơi kết nối thiết bị chữa cháy.
- Ký hiệu đường ống cấp nước: Đường ống cấp nước là hệ thống cung cấp nước liên tục để dập tắt cháy. Ký hiệu của nó trên bản vẽ thường là một đường liền nét, có mũi tên chỉ hướng dòng chảy, kèm các ký tự “WP” (Water Pipe).
- Ký hiệu lăng phun bọt và vòi chữa cháy: Lăng phun bọt và vòi chữa cháy được ký hiệu bằng biểu tượng vòi phun hoặc hình tam giác có chữ “FH” (Foam Hose). Các ký hiệu này giúp xác định vị trí thiết bị để có thể sử dụng khi cần.
>> Xem thêm: Tổng quan về hệ thống Sprinkler
Một số ký hiệu của hệ thống chữa cháy trong bản vẽ phòng cháy chữa cháy
Ký hiệu cho lối thoát hiểm và cứu nạn
Ký hiệu cho lối thoát hiểm và cứu nạn trên bản vẽ PCCC đóng vai trò quan trọng trong việc hướng dẫn di chuyển và đảm bảo an toàn cho mọi người khi xảy ra sự cố. Dưới đây là các ký hiệu thường gặp:
- Ký hiệu lối thoát nạn: Lối thoát nạn là đường dẫn giúp mọi người di chuyển ra khỏi khu vực nguy hiểm khi có sự cố. Trên bản vẽ, ký hiệu lối thoát nạn thường là một mũi tên chỉ đường hoặc biểu tượng người chạy thoát.
- Ký hiệu thang thoát hiểm: Thang thoát hiểm được ký hiệu bằng biểu tượng thang, giúp dễ dàng nhận diện và bố trí thang thoát hiểm tại các vị trí chiến lược trong tòa nhà.
- Ký hiệu điểm tập kết: Điểm tập kết là khu vực an toàn nơi mọi người tập trung khi thoát ra khỏi khu vực có cháy. Ký hiệu thường là hình vuông với chữ “A” (Assembly Point), giúp người quản lý dễ dàng hướng dẫn mọi người tới nơi an toàn.
- Ký hiệu khu vực nguy hiểm và các khu vực hạn chế: Các khu vực nguy hiểm như kho chứa hóa chất, khu vực điện cao áp được ký hiệu trên bản vẽ bằng các biểu tượng cảnh báo, giúp cảnh báo mọi người tránh xa khu vực này khi có sự cố.
Ký hiệu lối thoát hiểm và cứu nạn trong bản vẽ PCCC hỗ trợ cho việc di chuyển khi xảy ra các sự cố cháy nổ nguy hiểm
Tiêu chuẩn quy định về ký hiệu trong bản vẽ phòng cháy chữa cháy
Tiêu chuẩn TCVN 5040:1990 (Tiêu chuẩn tương đương: ISO 6790:1986) – Tiêu chuẩn này quy định những kí hiệu dùng trên sơ đồ phòng cháy trong các lĩnh vực thiết kế kiến trúc, xây dựng, kỹ thuật và trong các lĩnh vực có liên quan nhằm quy định các chi tiết của các thiết bị phòng cháy, chống cháy và những phương tiện thoát nạn trên các bản vẽ thiết kế, xây dựng, phục hồi hay cấp giấy chứng nhận cho những vụ hỏa hoạn.
Tiêu chuẩn này quy định những hình dáng hình học của những kí hiệu cơ bản sao cho phân biệt được từng loại thiết bị phòng cháy và chống cháy, đồng thời cũng quy định những kí hiệu bổ sung kèm theo những kí hiệu cơ bản và ý nghĩa của từng kí hiệu. Khi cần thiết có thể quy định thêm những hình vẽ, số hay chữ viết tắt kèm theo các kí hiệu.
Những kí hiệu quy định trong tiêu chuẩn áp dụng cho những đối tượng sau :
- Bình dập cháy xách tay;
- Hệ thống dập cháy cố định;
- Vòi dập cháy;
- Thiết bị dập cháy hỗn hợp;
- Thiết bị kiểm tra và chỉ dẫn;
- Thiết bị báo động ban đầu ;
- Thiết bị báo cháy;
- Thiết bị thổi khí dập cháy;
- Vùng có nguy cơ cháy và nổ;
- Lối thoát nạn.
Quy định về các ký hiệu thống nhất trong bản vẽ PCCC giúp đảm bảo tính chính xác và hiệu quả khi thiết kế bản vẽ hệ thống phòng cháy chữa cháy
Ứng dụng thực tế của ký hiệu trong việc quản lý và vận hành hệ thống PCCC
Các ký hiệu trong bản vẽ PCCC không chỉ đóng vai trò quan trọng trong thiết kế mà còn giúp ích rất nhiều trong việc quản lý và vận hành hệ thống an toàn cháy nổ. Dưới đây là các ứng dụng thực tế của các ký hiệu này:
- Xác định vị trí thiết bị cần bảo dưỡng: Các ký hiệu đầu báo cháy, ký hiệu chuông báo cháy, thiết bị chữa cháy,… giúp nhanh chóng xác định vị trí thiết bị như đầu báo cháy, bình chữa cháy, hỗ trợ việc kiểm tra, bảo dưỡng định kỳ, và xử lý sự cố.
- Nâng cao hiệu quả xử lý sự cố: Các ký hiệu rõ ràng giúp đội ngũ kỹ thuật và cứu hỏa nhanh chóng nhận biết vị trí thiết bị quan trọng, từ đó triển khai phương án ứng phó hiệu quả.
- Thuận tiện cho kiểm tra định kỳ và nghiệm thu: Sử dụng ký hiệu trong bản vẽ PCCC giúp các cơ quan kiểm tra dễ đánh giá hệ thống và xác minh tuân thủ tiêu chuẩn lắp đặt.
- Hỗ trợ hướng dẫn sử dụng và đào tạo: Các ký hiệu cụ thể giúp việc đào tạo nhân viên về vận hành hệ thống PCCC dễ dàng hơn, từ đó họ có thể ứng phó nhanh khi khẩn cấp.
Kết luận
Các ký hiệu trong bản vẽ phòng cháy chữa cháy như ký hiệu đầu báo cháy, ký hiệu chuông báo cháy,… đóng vai trò quan trọng trong việc thiết kế, quản lý và vận hành hệ thống PCCC. Hiểu rõ các ký hiệu giúp người dùng dễ dàng nhận biết vị trí thiết bị, nâng cao hiệu quả phòng chống cháy nổ, đảm bảo an toàn cho mọi người và tài sản. Hy vọng những thông tin trong bài viết trên của VNPT iAlert sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về vai trò và ứng dụng của các ký hiệu PCCC trong thực tế.
